जागतिक हिंदी दिवस 2021: भारतात दरवर्षी 14 सप्टेंबर रोजी हिंदी दिवस साजरा केला जातो. या दिवशी हिंदी भाषेच्या उन्नती आणि विकासासाठी चर्चासत्रे आयोजित केली जातात. हिंदी दिवस साजरा करण्याचे मुख्य उद्दिष्ट देशातील लोकांना हिंदीबद्दल जागरूक करणे आहे.
हिंदीच्या वापराशिवाय हिंदी भाषा विकसित होऊ शकत नाही. सर्व सरकारी कार्यालयांमध्ये इंग्रजीच्या जागी हिंदी वापरण्याचा सल्ला दिला जातो. हिंदी दिवसादरम्यान अनेक कार्यक्रम होतात. जगात हिंदी भाषिकांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत आहे.
हिंदी ही जगातील प्रमुख भाषांपैकी एक आहे. जगातील प्राचीन, समृद्ध आणि सोपी भाषा असण्याव्यतिरिक्त हिंदी ही आपली 'राष्ट्रीय भाषा' देखील आहे. हिंदी आपल्याला जगभर आदरही देते. हिंदीनेही आपल्याला जगात नवी ओळख दिली आहे. हिंदी भाषा ही जगातील तिसरी सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे.
पहिला अधिकृत हिंदी दिवस 14 सप्टेंबर 1953 रोजी साजरा करण्यात आला. भारतात सुमारे 545 दशलक्ष लोक हिंदी बोलतात, त्यापैकी सुमारे 425 दशलक्ष लोक त्यांची पहिली भाषा मानतात. देशातील 77 टक्के लोक हिंदी लिहितात, वाचतात, बोलतात आणि समजतात.
हिंदी दिवसादरम्यान अनेक कार्यक्रम होतात. या दिवशी मुलांमध्ये भाषेबद्दल आवड निर्माण करण्यासाठी अनेक ठिकाणी विविध स्पर्धा आयोजित केल्या जातात. या दिवशी विद्यार्थ्यांना हिंदीचा आदर करणे आणि दैनंदिन व्यवहारात हिंदी वापरणे शिकवले जाते.
हिंदी भारताच्या 22 भाषांपैकी एक आहे. बहुतेक भारतीय हिंदी बोलतात आणि समजतात. उत्तर भारत, राजस्थान, उत्तर प्रदेश, हरियाणा, दिल्ली, बिहार, झारखंड, छत्तीसगड, मध्य प्रदेश या राज्यांमध्ये हिंदी बोलली आणि समजली जाते. मॉरिशस, फिजी, सुरिनाम, त्रिनिदाद आणि टोबॅगोमध्येही हिंदी भाषा बोलली जाते.
दरवर्षी 14 सप्टेंबरला हिंदी दिवस साजरा केला जातो. 14 सप्टेंबर 1949 रोजी संविधान सभेने एका मताने निर्णय घेतला की हिंदी ही भारताची अधिकृत भाषा असेल. या महत्त्वाच्या निर्णयाचे महत्त्व सिद्ध करण्यासाठी आणि प्रत्येक प्रदेशात हिंदीचा प्रसार करण्याच्या उद्देशाने, 1953 पासून 14 सप्टेंबर हा दिवस दरवर्षी संपूर्ण भारतात हिंदी दिवस म्हणून साजरा केला जातो.
राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 351 नुसार, अभिव्यक्तीचे माध्यम म्हणून हिंदीचा विकास आणि संवर्धन करण्याची जबाबदारी केंद्र सरकारची आहे. भारतीय भाषेच्या आठव्या अनुसूचीमध्ये अधिकृत भाषेव्यतिरिक्त इतर 22 भाषांचा समावेश आहे.
लोकांना हिंदीच्या दिशेने प्रोत्साहित करण्यासाठी, हिंदी दिनानिमित्त पुरस्कार सोहळ्याचेही आयोजन केले जाते. राजभाषा कीर्ती पुरस्कार आणि राजभाषा गौरव पुरस्कार राष्ट्रपतींकडून निवडलेल्या व्यक्तींना दिले जातात. हा पुरस्कार त्या व्यक्तींना दिला जातो ज्यांनी त्यांच्या कामादरम्यान चांगले हिंदी वापरले आहे.
राजभाषा कीर्ती पुरस्कार: या पुरस्कार योजनेअंतर्गत एकूण 39 पुरस्कार दिले जातात. हा पुरस्कार कोणत्याही समिती, विभाग, बोर्ड इत्यादींना हिंदीत केलेल्या सर्वोत्तम कार्यासाठी दिला जातो. शासकीय कामात हिंदी भाषेचा वापर करणे हा त्याचा मुख्य हेतू आहे.
राजभाषा गौरव पुरस्कार: हा पुरस्कार तांत्रिक किंवा विज्ञान या विषयावर लिहिणाऱ्या कोणत्याही भारतीय नागरिकाला दिला जातो. यामध्ये दहा हजारांपासून दोन लाख रुपयांपर्यंतचे 13 पुरस्कार आहेत. यामध्ये, प्रथम (प्रथम) बक्षीस विजेत्याला 2,00,000 रुपये, द्वितीय (द्वितीय) बक्षीस विजेत्याला 1,50,000 रुपये आणि तृतीय (तृतीय) बक्षीस विजेत्याला 75,000 रुपये मिळतात.
================◆==================
विनंती
अशाच तपशीलवार माहिती साठी आणि पोलीस भरती MPSC, UPSC, SSC CGL, SSC CHSL, NDA व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षे मध्ये विचारले जाणारे current affairs आणि नोकरी च्या जाहिराती आपल्या मोबाईल वर मिळवण्यासाठी आमची website ला follow करा आणि whatsapp group join करा आणि मित्रांना add करा किंवा त्यांच्याशी हा msg share करा
खालील बटण दाबून आमचा Whatsapp & Telegram group जॉईन करा
