पंतप्रधान मोदींनी 15 ऑगस्ट 2021 रोजी लाल किल्ल्याच्या तटबंदीवरून राष्ट्रीय हायड्रोजन मिशनची घोषणा केली आहे. याद्वारे भारताला ग्रीन हायड्रोजनचे जागतिक केंद्र बनवण्याचे लक्ष्य निश्चित करण्यात आले आहे. पंतप्रधान मोदींनी यापूर्वी याबद्दल बोलले आहे आणि भविष्यातील इंधन हरित ऊर्जा आहे, जे भारताला स्वावलंबी होण्यास मदत करेल असे म्हटले आहे.
2021 च्या अर्थसंकल्पात राष्ट्रीय हायड्रोजन मिशनचाही उल्लेख करण्यात आला आहे. हायड्रोजन इंधनाच्या वापरामुळे डिझेल-पेट्रोलचा वापर कमी होईल आणि कच्च्या तेलाच्या आयातीवरील अवलंबित्वही कमी होईल. याचा एक मोठा फायदा असा होईल की यामुळे प्रदूषण रोखण्यात मदत होईल. मोदी म्हणाले की, देशाला ऊर्जेच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी दरवर्षी 12 लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त खर्च करावा लागतो.
75 व्या स्वातंत्र्यदिनी लाल किल्ल्याच्या तटबंदीवरून राष्ट्राला संबोधित करताना पंतप्रधान मोदी म्हणाले की, देशाच्या प्रगतीसाठी आणि आत्मनिर्भर भारत करण्यासाठी ऊर्जा क्षेत्रात आत्मनिर्भर असणे आवश्यक आहे. . ते म्हणाले की, गॅसवर आधारित अर्थव्यवस्थेद्वारे, उसापासून मिळवलेले इथेनॉल पेट्रोलमध्ये आणि इलेक्ट्रिक रेल्वे, वाहनांद्वारे ऊर्जा क्षेत्रात भारत स्वावलंबी बनू शकतो.
हायड्रोजन वायू संकुचित नैसर्गिक वायूमध्ये मिसळून देखील वापरला जाऊ शकतो. सध्या भारतात हायड्रोजन गॅस बनवण्यासाठी दोन प्रकारच्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो. पहिल्या तंत्रानुसार, पाण्याचे इलेक्ट्रोलिसिस केले जाते आणि हायड्रोजन वेगळे केले जाते.
दुसरा मार्ग म्हणजे नैसर्गिक वायूचे हायड्रोजन आणि कार्बनमध्ये विघटन करणे. याचे दोन फायदे आहेत. यातून मिळणारे हायड्रोजन इंधन म्हणून वापरले जाते आणि कार्बनचा वापर जागा, एरोस्पेस, ऑटो, जहाज आणि इलेक्ट्रॉनिक वस्तू बनवण्यासाठी केला जातो.
राष्ट्रीय हायड्रोजन ऊर्जा अभियानाअंतर्गत एक महत्त्वाचे पाऊल टाकत भारतीय रेल्वेने हायड्रोजन इंधन पेशी वापरण्यास सुरुवात केली आहे. हरित ऊर्जेचा वापर करण्याचा हा सर्वोत्तम मार्ग आहे, ज्यामुळे कार्बन डाय ऑक्साईडचे उत्पादन शून्य होते. असे खूप कमी देश आहेत, जे वीजनिर्मितीची ही पद्धत वापरत आहेत आणि आता भारतही त्यांच्यात सामील होईल.
हायड्रोजन इंधन हरित ऊर्जेमध्ये सर्वोत्तम आहे, कारण ते सौर उर्जेसह पाण्याचे इलेक्ट्रोलिसिस करून तयार केले जाऊ शकते. जर हा पथदर्शी प्रकल्प यशस्वी झाला, तर सर्व डिझेलवर चालणारी इंजिन हायड्रोजन इंधन तंत्रज्ञानासह इंजिनमध्ये रूपांतरित होतील.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की राष्ट्रीय हायड्रोजन मिशनची घोषणा या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये सादर करण्यात आलेल्या 2021-22 च्या बजेटमध्ये करण्यात आली. सध्या देशात वापरलेले सर्व हायड्रोजन जीवाश्म इंधनांमधून येते. 2050 पर्यंत, एकूण हायड्रोजनच्या तीन चतुर्थांश हिरव्या म्हणजेच पर्यावरणास अनुकूल बनवण्याची योजना आहे. हे अक्षय वीज आणि इलेक्ट्रोलिसिसपासून बनवले जाईल.
================◆==================
विनंती
अशाच तपशील वार माहिती साठी आणि पोलीस भरती MPSC, UPSC, SSC CGL, SSC CHSL, NDA व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षे मध्ये विचारले जाणारे current affairs आणि नोकरी च्या जाहिराती आपल्या मोबाईल वर मिळवण्यासाठी आमची website ला follow करा आणि whatsapp group join करा आणि मित्रांना add करा किंवा त्यांच्याशी हा msg share करा
खलील बटण दाबून आमचा Whatsapp & Telegram group जॉईन करा
