परमवीर चक्र
तुम्हाला माहित असले पाहिजे की 'परमवीर चक्र' ही भारताची सर्वोच्च लष्करी सजावट आहे, ज्यामुळे आतापर्यंत 21 वीर योद्ध्यांना सन्मानित करण्यात आले आहे. पण त्याची रचना कोणी केली हे तुम्हाला माहिती आहे का?
युद्धात शौर्यासाठी दिला जाणारा सर्वोच्च सन्मान 'परमवीर चक्र' कोणी तयार केला हे या लेखाद्वारे आम्हाला कळू द्या.
तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की परमवीर चक्र परदेशी महिलेने डिझाइन केले आहे. या परदेशी महिलेचे नाव इव्ह यवोन मेडे डी मारोस होते, ती मूळची स्वित्झर्लंडची होती.
हव्वा यवोन मेडे डी मारोस यांचा जन्म 20 जुलै 1913 रोजी स्वित्झर्लंडमधील न्यूशॅटेल येथे झाला. तिचे वडील आंद्रे डी मेडे हंगेरियन वंशाचे होते आणि आई मार्टे हेंटझेल रशियन वंशाची नागरिक होती. त्यांचे वडील जिनिव्हा विद्यापीठात समाजशास्त्राचे प्राध्यापक तसेच लीग ऑफ नेशन्सचे ग्रंथपाल होते.
येथूनच ईव्हला पुस्तके वाचण्याची आवड निर्माण झाली. या काळात त्यांनी भारताच्या संस्कृतीवर आधारित अनेक पुस्तके वाचली आणि हळूहळू त्यांचे भारताकडे आकर्षण वाढले. असे मानले जाते की ती एक महिला होती ज्यांनी भारत आणि त्याचे मार्ग त्या काळातील अनेक लोकांपेक्षा चांगले समजले.
इव्ह यवोन मॅडी डी मारोस वयाच्या १ at व्या वर्षी भारतात पळून गेला. भारतीय लष्करी अधिकारी कॅप्टन विक्रम खानोलकर यांच्याशी लग्न केल्यानंतर तिने हिंदू धर्म स्वीकारला आणि तिचे नाव ईवा योन्ने लिंडा बदलून सावित्रीबाई खानोलकर ठेवले.
लग्नानंतर सावित्रीबाई पूर्णपणे बदलल्या होत्या. सावित्रीबाई भारतीय पौराणिक कथा, परंपरा आणि धार्मिक शास्त्रांच्या अभ्यासात मग्न होत्या. यासोबतच ती भारताच्या कला, संगीत, नृत्य आणि भाषाशास्त्रात स्वतःला बुडवण्यात गुंतलेली होती. हळूहळू ती भारतीय जीवनशैली, भाषा आणि पोशाखात अशा प्रकारे गुंतून गेली की जे तिला ओळखत नव्हते त्यांनी तिला भारतीय मानले.
ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात युद्ध झाले. या युद्धात ताकद आणि बलिदान दाखवणाऱ्या शूर पुत्रांचा सन्मान करण्यासाठी भारतीय लष्कर नवीन पदकावर काम करत होते.
त्याच्या तयारीची जबाबदारी मेजर जनरल हिरालाल अटल यांना देण्यात आली ज्यांनी यासाठी सावित्रीबाईंची निवड केली होती. सावित्रीबाईंनी पदकाची रचना केली आणि काही दिवसात मेजर जनरल हिरालाल अटल यांना पाठवली.
सावित्रीबाईंनी परमवीर चक्राची रचना 3.5 सेमी व्यासासह कांस्य धातूच्या गोलाकार कार्याप्रमाणे केली, चारही बाजूंनी चार गडगडाटी. पदकाच्या मध्यभागी भारताचे राज्य चिन्ह होते आणि दुसऱ्या बाजूला कमळाचे चिन्ह होते, ज्यामध्ये हिंदी-इंग्रजीमध्ये परमवीर चक्र लिहिले होते.
डिझाईन पास झाल्यानंतर, परमवीर चक्र (पीव्हीसी) भारताच्या सर्व लष्करी शाखांच्या अधिकाऱ्यांसाठी सर्वोच्च शौर्य पुरस्कार म्हणून ओळखले गेले.
तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की परमवीर चक्र व्यतिरिक्त सावित्रीबाईंनी अशोक चक्र, महावीर चक्र, कीर्ती चक्र, वीर चक्र आणि शौर्य चक्र यांची रचना केली आहे. त्यांनी जनरल सर्व्हिस मेडल 1947 ची रचनाही केली, जी फक्त 1965 पर्यंत बहाल केली गेली.
26 जानेवारी 1950 रोजी भारताच्या पहिल्या प्रजासत्ताक दिनी परमवीर चक्र प्रदान करण्यात आले. सावित्रीबाईंची मोठी मुलगी कुमुदिनी शर्मा यांचे मेहुणे मेजर सोमनाथ शर्मा यांना पहिले परमवीर चक्र देण्यात आले. 1947-48 च्या भारत-पाक युद्धात त्यांना त्यांच्या शौर्याबद्दल मरणोत्तर हा सन्मान देण्यात आला. भारतात आतापर्यंत 21 लष्करी जवानांना या सन्मानाने सन्मानित करण्यात आले आहे.
भारत-पाक युद्धानंतर युद्धात विस्थापित झालेल्या सैनिकांच्या सेवेसाठी सावित्रीबाईंनी आपले आयुष्य समर्पित केले. 1952 मध्ये मेजर जनरल विक्रम खानोलकर यांच्या मृत्यूनंतर सावित्रीबाई अध्यात्मात गढून गेल्या आणि 26 नोव्हेंबर 1990 रोजी तिने या जगाचा निरोप घेतला.
==================◆==================
विनंती
अशाच तपशीलवार माहिती साठी आणि पोलीस भरती MPSC, UPSC, SSC CGL, SSC CHSL, NDA व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षे मध्ये विचारले जाणारे current affairs आणि नोकरी च्या जाहिराती आपल्या मोबाईल वर मिळवण्यासाठी आमची website ला follow करा आणि whatsapp group join करा आणि मित्रांना add करा किंवा त्यांच्याशी हा msg share करा
खालील बटण दाबून आमचा Whatsapp & Telegram group जॉईन करा
